روزنامه قانون
1396/12/05
ایران پژوه ژاپنی بسیار داریم ولي ایرانی ژاپن پژوه کم!
كتاب من می تواند در نگاه ايران به ژاپن تحول بزرگي ايجاد كنددر حقیقت ما ایرانی ژاپن پژوه كم داريم اما ايران پژوه ژاپني بسيار داريم كه در همین كتاب ليست‌شان را آورده ام
من سال 1380 وارد انجمن دوستي ايران و ژاپن و در سال 83 با راي اعضا، وارد سومين دوره هيات مديره انجمن شدم
همه فكر مي‌كنند كه بعد از جنگ جهاني، ژاپن وارد فاز رشد و توسعه شد که اين اشتباهی استراتژيك به‌شمار مي‌رود
«ژاپن»؛سرزمین خورشید تابان. کشوری که امروزه به پیشرفت‌های بزرگ صنعتی و اقتصادی در دنیا شهره و همپای این شهرت،آوازه فرهنگ کهن و دیرینه‌اش نیز در دنیا پیچیده است،اما کشوری که امروزه به مهد توسعه و فرهنگ آسیا شناخته میشود و همپای بسیاری از قدرت‌های برتر جهان توانایی ایفای نقش‌های تاثیرگذار در عرصه سیاست خارجی با جهان را دارد، چگونه به این درجه از رشد و توسعه رسیده است؟ مردم این کشور چه مسیری را طی کردند و تحولات اینچنین پیشرفت‌های عظیمی از کجا آغاز شد؟ شاید جواب این پرسش‌ها بسیاری از حقایق تاریخی در مسیر پیشرفت و توسعه کشورها را نمایان‌تر کند. کتاب «مملکت شمس طالع »سعی کرده پاسخی به این پرسش‌ها باشد.شاید قابل تامل‌ترین بخشی که این کتاب برای‌مان مبین می‌کند، این باشد که آغاز تحولات ژاپن همزمان با دوران سازندگی امیرکبیر در ایران آغاز شده است. مسیری که ژاپن با جدیت در آن پیش رفت اما بخل و تنگ نظری عده ای چون سنگ گرانی این راه روشن را برای ایران و فردایش بست. با «احمد دنیا نور» مدیرعامل انجمن دوستی ایران و ژاپن و مولف کتاب «مملکت شمس طالع» به گفت و گو نشسته ایم تا شاید دریچه‌ای باشد برای پرسش‌هایی که تا همیشه ذهن تاریخ توسعه این سرزمین را به خود مشغول نگه خواهد داشت. سوال های نظیر اینکه چگونه ژاپن قطب توسعه شد و چرا ما از قافله اینچنین رونقی عقب ماندیم؟
در جلسه رونمایی کتاب «مملکت شمس طالع» بارها از انجمن دوستی ایران و ژاپن سخن به میان آمد. سوال اول من در خصوص نقش چنین انجمن‌هایی است؛ اینکه درست حول چه محورهایی فعالیت می‌کنند؟به خصوص انجمن دوستی ایران وژاپن که از انجمن های فعال در ایران است.
در روابط میان كشورها چهار نوع ارتباط وجود دارد.ارتباط دولت با دولت كه واسطه آن سفارتخانه‌هاي ما هستند،ارتباط ملت با ملت كه انجمن‌هاي دوستي این نقش را ایفا می‌کنند. بيزينسمن‌ها و تجار هم به نوعی دیگر با یکدیگر در ارتباطند و نمايندگان مجلس کشورها نیز در قالب ارتباطات پارلماني. انجمن دوستي ايران و ژاپن يكي از قديمي‌ترين انجمن‌هاي دوستي ايران با ساير كشورهاست كه بيش از 18سال است كه سابقه كار دارد .در حقیقت محور فعالیت انجمن‌هاي دوستي، توسعه روابط فرهنگي،علمي، آموزشي است و شايد بعضي وقت‌ها ايجاد بسترهايي براي همكاري‌هاي اقتصادي، ولي در حیطه مسائل اقتصادي نيست.
من سال 1380 وارد انجمن دوستي ايران و ژاپن و در سال 83 با راي اعضا وارد سومين دوره هيات مديره انجمن شدم. بعد از آن هم هر دو سال يك‌بار تا كنون در هيات مديره انجمن حضور دارم.
برسیم به کتاب «مملکت شمس طالع» ،کمی از فضای آن و حرفی که می خواهدبيان کند برای‌مان بگویید.
بحث این کتاب به تاریخ مشروطه ایران بازمی‌گردد.این نظریه علمی امروز مطرح میشود که انقلاب مشروطه ایران تاثیر گرفته از جنگ بین ژاپن و روسیه است. كشور ژاپن در سال براي بازپس‌گيري مملکت منچوري 1903 به روسيه حمله مي‌كند و در نهایت اين جنگ دو ساله به پيروزي دولت ژاپن مي‌انجامد و دولت روسيه به طور كامل شكست مي‌خورد. همين شكست ظرف كمتر از يك سال باعث سقوط و انقلاب در كشور روسيه مي‌شود. به اين ترتيب دولت روسيه سقوط مي‌كند و انقلاب روسيه رخ مي‌دهد در فاصله چند ماه مثل دومينو انقلاب های دیگری در دنيا اتفاق مي‌افتد. روسيه كشور قدرتمندي بود و همه فكر مي‌كردند كه وقتي كشوري قدرتمند است، بايد با آن ساخت و مدارا کرد. اما بعد از شکست روسیه ملت ها متوجه شدند مي‌توانند مثل ژاپن باشند. انقلاب روسيه رخ داد و اين كشور سقوط كرد. درست بعد از آن قيام مردم هندوستان اتفاق افتاد بعد از آن ماجي‌ماجي‌ها در تانگانيا بر عليه آلمان قيام كردند. بعد ماجرای مردم آفريقاي جنوبي علیه انگليس پیش آمد و همين‌طور پي‌درپي انقلاب‌هاي دیگری اتفاق افتاد.انقلاب چين ، انقلاب مكزيك و دیگر کشورها همه يكي يكي انقلاب كردند تا ظرف كمتر از يك‌سال به انقلاب مشروطه ايران رسيد. يعني از پايان جنگ روسیه و ژاپن تا انقلاب مشروطه ايران يك سال بيشتر طول نكشيد. ما مطرح كرديم كه ریشه اين انقلاب ها و خواستگاه‌شان در حقیقت جنگ ژاپن و روسیه بود. به اين ترتيب وارد اين قصه شديم و بعد ديديم ژاپن 120 سال پیش در چه قدرتي بود و چه توانايي‌هايي داشت. مي‌توان گفت که ژاپن الگوي بسيار بسيار ارزشمند و مستقلي براي تمام كشورهاي دنيا در راه رسيدن به توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي است.
چگونه شد به اين نتيجه رسيديد كه برويد و اين بخش تاریخ ژاپن را بازخوانی کنید؟
من پژوهشگر جامعه‌شناسي تاريخي هستم بنابراین در حقیقت اين حوزه كار پژوهشي بود.
ما در کشورمان در خصوص ژاپن،سیر تحول این کشور و حتی فرهنگ این کشور پیشرفته کتاب های کم و محدودی داریم. در حالی که در باب مسائل بسیاری از ملل و کشورها و فرهنگ‌های مختلف کتب پرتعدادی به نگارش در آمده است. به نظر شما علت این موضوع چیست؟
اول اینکه ژاپن از لحاظ بعد مسافت خيلي از ایران دور بوده است. سياحان و نويسندگان ما كمتر پاي‌شان به ژاپن رسيده وآن‌هایی هم كه رفتند چون زبان انگليسي آنجا خيلي مرسوم نيست،دسترسي به منابع علمي به زبان ژاپني براي‌شان سخت بوده است. در حقیقت ما ایرانی ژاپن پژوه كم داريم اما ايران پژوه ژاپني بسيار داريم كه در همین كتاب ليست‌شان را آوردم.
پس اين‌طور كه شما می‌گویید سر راه نگارش اين كتاب خيلي سختي‌ها و چالش‌ها بوده است.
بسیار زیاد. دسترسي به منابع بسيار سخت بود. ما برای پيدا كردن تعليقات و منابع با مشكل جدی مواجه بوديم که این کاردو سال و نيم به طول انجامید.
از چه منابع و مراجعی استفاده مي‌كرديد؟
به منابع فارسي نويسندگان پيش از خودم مراجعه كردم اما در چند مورد لازم بود كه از منابع ژاپني استفاده كنم.
سفارت ژاپن و سفارت ايران در انجام این کار پژوهشی به شما كمك كردند؟
بله. سفارت ژاپن در يكي دو منبعي كه پيدا نمي‌كرديم، کمک شایانی کرد. از سوي سفارت ایران نیز حمایت شديم. سفارت ژاپن در ايران از اين اقدامات خيلي شگفت‌زده مي‌شود. به عنوان مثال برای انجام این پژوهش با اسناد تاريخي با 200 سال قدمت برخورد كرديم كه سفارت ژاپن از پیدا کردن این سندها بسیار متحیر و شگفت زده شده و قرار است يك هيات پژوهشي از ژاپن براي تحقيق و پژوهش روي نقشه‌هايي كه من پيدا كردم به ایران سفر کند.
چه چشم‌اندازي براي كتاب‌تان داريد؟ كتاب شما قرار است چه كار كند؟
كتاب من قرار است در نگاه ايران به ژاپن تحول بزرگي ايجاد كند. شما نگاه كنيد 120 سال قبل موضوعاتی در ژاپن به عنوان قانون و مقررات وضع شده است كه امروز دنيا تازه دارد راجع به آن مي‌جنگد.
عدم خشونت به زنان و اطفال، آموزش دختران، اين‌ها تمام چيزهايي است كه دنيا تازه برای به دست آوردن‌شان می‌جنگد و تلاش می‌کند.ژاپن با اين محور قدم به عرصه رشد مي‌گذارد و به مسيري وارد مي‌شود كه انتهايش ژاپن امروز مي‌شود. مقررات و آداب و رسوم و قوانين حاكم بر ژاپن قوانيني هستند كه در 150 سال پيش وضع شده اما گویی براي امروز و با نگاه به این سال ها نوشته شده است؛ مانند آزادي بيان. 150 سال پيش قانون آزادي بيان را تصويب كردند. امپراتور به همه گفته است كه آزادي بيان وجود دارد ومردم در گفتن هر چه مي‌خواهد بگويد آزادند.
شما نگاه کنید در آن زمان نزديك به 150 تا روزنامه در كيوتو چاپ مي‌شود در حالي كه ما يك روزنامه «حبل المتين» را در آن برهه داشتیم که هرروز به نوعی درش بسته می‌شد؛ بنابراین وقتي اين اتفاق مي‌افتد، روشنفكران ايراني آن هم از طريق عثماني متوجه اين اتفاقات در ژاپن شده، به سیر تحول و پیشرفت این کشور علاقه‌مند مي‌شوند و اخبارشان را به ايران مي‌آورند. روزنامه حبل‌المتين برای تحولات ژاپن ويژه نامه مي‌زد وآن را هر روز چاپ مي‌كرده است.
اخبار تحولات ژاپن به گوش ايرانيان و روشنفكران ايراني مي‌رسد مي‌بينند كه کشوری مي‌تواند روسيه را شكست دهد و این موضوع برخلاف باور تمام ديپلمات‌هاي ما بود که معتقد بودند نمي‌شود با روسيه جنگيد پس بايد يك تكه از کشورمان را بدهيم برود. مي‌خواهم بگويم اين اتفاق در ژاپن افتاد .
همه فكر مي‌كنند كه بعد از جنگ جهاني، ژاپن وارد فاز رشد و توسعه شد که اين اشتباهی استراتژيك به‌شمار مي‌رود. انقلاب ژاپن مربوط به 150 یا160 سال پيش است. ژاپن مسير رشد و توسعه را همزمان با تحولات اميركبير در ایران و در دوره ناصرالدين‌شاه آغاز مي‌كند.
باز هم قصد دارید که این پژوهش ها را ادامه دهید و به طور ویژه روی این موضوعات متمرکز شوید؟
این کتاب اكنون در حقیقت یک پژوهش مقاله است. حالا بايد روي آن‌ها كار كرده و اطلاعات بيشتري جمع‌آوري كنيم .
باید بين ما و ژاپني‌ها رفت‌وآمد باشد تا اين موضوعات نهادينه شوند.
با توجه به اينكه خودتان يك ايراني هستيد و آشنايي زيادي نيز با فرهنگ ژاپني داريد، فكر مي‌كنيد اين اتفاق چه زمانی در ایران بيفتد؟
شايد 30 يا 40 سال ديگر.
کتاب «مملکت شمس طالع» رو نمایی شد
طلوع رونق از سرزمین آفتاب
در آیین رونمایی از کتاب «مملکت شمس طالع» اثر احمد دنیانور، افراد زیادی حاضر بودند و به سخنرانی پرداختند. در ابتدای این مراسم مدیرعامل انجمن دوستی ایران و ژاپن در سخنانی گفت: کتاب مملکت شمس طالع یا دولت ژاپون، نخستین کتاب تاریخ نگاری ایران از سرزمین آفتاب تابان، ژاپن است.احمد دنیانور افزود: این کتاب وضعیت ژاپن را در 120 سال پیش به خصوص پس از پیروزی ژاپن بر روسیه در جنگ جهانی به تصویر کشیده و در حال حاضر الگوی مناسبي برای کشورها و مللی است که می خواهند توسعه و پیشرفت در کشورهای خود را تجربه کنند.وی گفت: آداب و سنن، هنر و فرهنگ، دین و تکدی گری، زندگی خانواده ها و رفتار والدین با فرزندان و در نهایت حکومت سلطنتی ژاپن رادر کتاب مملکت شمس طالع به نحوی مطلوب به رشته تحریر درآمده و از این رو با وجود جنگ و سختی روزگاران، ایستادگی مردم ژاپن را که بیش از یک قرن پیش به وقوع پیوسته به تصویر کشیده است.
ترجمان جدیدی از فرهنگ ژاپن
ريیس انجمن دوستی ایران و ژاپن نیز در این مراسم گفت: کتاب مملکت شمس طالع در راستای معرفی فرهنگ ژاپن است و با توجه به اینکه کتاب های در این زمینه در دودهه گذشته منتشر شده بازهم برای معرفی این کشور آسیایی نیاز است تالیف و ترجمان جدیدی از آداب و فرهنگ آن در ایران صورت گیرد.حسین عادلی با بیان اینکه کتاب فوق در بحبوحه نهضت مشروطه در ایران نوشته شده و از این رو مردم کشورمان از دیر زمان نسبت به اخبار و وضعیت ژاپن حساسیت و علاقه داشته اند، اظهار کرد: یکی از علايق مردم ایران به ژاپن، جنگ این کشور با روسیه بود که به شکست روسیه ختم شد و روزنامه ها اخبار لحظه به لحظه این رویداد را به مردم می رساندند و مطالب زیادی از آن چاپ و منتشر مي‌شد.وی گفت: ژاپن بعد از جنگ جهانی دوم درهای خود را به روی دنیا بازکرد و بعد از تحمل سختی ها و مشکلات فراوان روبه رشد و توسعه گذاشت و ایرانی ها نيز توانستند خود را به جایی برسانند و امروز هم با توجه به چالش های پیش رو از مشکلات عبور کنند و ژاپن و ایران نشان دادند که در کنار دوستی دیرینه می توانند هویت خود را حفظ کرده و زنده نگه‌دارند.
بهانه ای برای دوستی بیشتر دو ملت
سفیر ژاپن در تهران در این مراسم در سخنانی اظهار کرد: این کتاب با انگیزه توسعه روابط ایران و ژاپن چاپ و منتشر شده و انجمن دوستی دوکشور برای بازآرایی و تصحیح آن زحمات بسیاری کشیده است.کوایاشی افزود: افتخار می کنم که تاریخ ژاپن را به عنوان یک تجربه موفق در اختیار مردم ایران قرار دهیم و این کتاب توانسته تا حدود بسیاری در انتقال آداب و رسوم مردم ژاپن و همچنین راه های رشد و توسعه کشورهای درحال توسعه و تقویت آن الگوی مناسبي باشد.
خلأ وجود کتاب هايی از معرفي فرهنگ ژاپن در ایران
معاون وزیر امور خارجه با بیان اینکه در ايران پيرامون تاریخ ادبیات ژاپن كتاب‌هاي کمي داریم، گفت: خیلی از تحقیقات و تاریخ ایران در ژاپن نوشته شده و از طرفی از ژاپن در ایران به نیکی یاد میشود و ما باید از تجربیات آن‌ها در برخی امور خود درس بگیریم. سید عباس عراقچی تصریح کرد: تجارب ژاپن بعد از جنگ دوم جهانی بسیار ارزشمند است و تهران و توکیو در زمینه تبادلات فرهنگی و اقتصادی و همچنین سیاسی از قدیم اشتراک های زیادی دارند و سال آینده نودمین سالگرد روابط دیپلماتیک دو کشور را جشن خواهیم گرفت .وی افزود: روابط ایران و ژاپن رو به توسعه است و تاكنون پیشرفت‌های خوبی داشته‌ایم و از این رو می‌توان آینده خوبی برای دو کشور و منطقه ترسیم کرد.کتاب مملکت شمس طالع یا دولت ژاپون تالیف و ترجمه« ماطه وس خان ملیک یانس » و تصحیح، تحشیه و تعلیقات «احمد دنیانور» با موضوع ژاپن آداب و رسوم و زندگی اجتماعی از سوی موسسه پژوهشی فرهنگ، دانش و موسسه آموزش عالی سیاحان در 279 صفحه چاپ و منتشر شده است.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
آقا تختي نه فقط كشتي‌گير كه فرزند كشورش بود
رأفت اسلامی، روح قانون است
لرزه درآرامسـتان
سناريوي توازن قدرت
گزارش پایبنـدی
ظلمي مضاعف به معلولان
۱۲ هزار کردستانی با کار ت کولبری ار تز اق می کنند
ایران پژوه ژاپنی بسیار داریم ولي ایرانی ژاپن پژوه کم!
توقف پرواز هواپيماهاي اي تي آر شركت آسمان منطقي است
شناسایی عناصر نفوذی و دوتابعیتی‌ها
